Locatiedata is bijzonder, omdat het plaats en tijd bijeenbrengt. Dat kan tot gevoelige informatie leiden. Vooral als het om persoonlijke locatiedata gaat. Nu er mede dankzij intensief gebruik van mobiele apparaten steeds meer data beschikbaar is, kan je er ook steeds meer mee. Wat vinden we daarbij acceptabel en wanneer wordt er een grens overschreden? Dat is het spanningsveld waar ethiek om de hoek komt kijken.
Ons hoofddoel is om te komen tot ethiek by design. We werken aan een ethische referentie die zowel bruikbaar is voor opdrachtgevers, project managers, dataspecialisten op de werkvloer, als de eindgebruikers van projecten en producten die gebruik maken van locatiedata. Om deze groepen actief mee te nemen in de principes van Ethiek by design, organiseren we werkplaatsen. Hierin passen de deelnemers vanuit hun verschillende rollen en functies, ethische kernwaarden toe op een eigen, actuele praktijkcasus. Aan de hand van deze workshops maken we de ethische principes concreter. Alle principes samen vormen de ethische referentie.
De ethische referentie is een hulpmiddel voor het verantwoord verzamelen en gebruiken van locatiedata, bedoeld voor zowel opdrachtgevers, projectleiders, uitvoerende teams als gebruikers. In deze referentie zijn centrale ethische principes gebundeld. In de uitwerking van de principes vind je per rol een aantal hulpvragen die helpen om een toepassing te toetsen op zijn normen en waarden.
→ Bekijk de ethische referentie
We zijn eind 2019 gestart met een aanzet voor een ethische referentie. Het eerste concept van een Ethische Referentie voor locatiedata is in april 2020 aan het werkveld voorgelegd. Deze eerste versie is mede tot stand gekomen op basis van een analyse van al bestaande ethische codes. Download dit overzicht van Ethische Codes (zip).
Naar aanleiding van de consultatie zijn in 2020 verschillende workshops georganiseerd om te kijken hoe we de referentie praktischer konden maken. Dit heeft geleid tot een uitwerking in vragenlijsten per principe. In maart 2021 zijn we gestart met het in vragen uitgewerkt publiceren van telkens één ethisch principe. Op basis van de ervaringen uit de workshops werken we de principes steeds bij.
Wijs met locatie is een initiatief vanuit de overheid (via Geonovum), het bedrijfsleven (via Geobusiness) en de wetenschap (o.a. VU Amsterdam). Wij werken samen vanuit de visie dat de geosector een wezenlijke bijdrage kan leveren aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Denk aan de energietransitie, klimaatadaptatie, gezonde leefomgeving en de ruimtelijke opgaven die daar achter wegkomen.
