Grip op de massa

Bij de Vierdaagsemarsen en Vierdaagsefeesten draait het qua veiligheid vooral om het beheersen en sturen van grote mensenmassa’s. Joris Bouwmeister (directeur-bestuurder van de Stichting Vierdaagsefeesten) en Ralf van den Heuvel (Hoofd Ordehandhaving namens de politie) vertellen hoe nieuw ontwikkelde instrumenten uit het Fieldlab hen daarbij ondersteunen. Crowd management anno 2022 in Nijmegen. Oftewel: techniek dient de mens.

“Voor de Stichting Vierdaagsefeesten is het van belang goed grip te houden op de mensenmassa in Nijmegen tijdens de evenementen”, verklaart Joris Bouwmeister. “We willen voorkomen dat het op kritische plaatsen onverantwoord druk wordt, waardoor onveilige situaties en calamiteiten ontstaan. Gelukkig heeft de Vierdaagse geen geschiedenis met zulke gebeurtenissen, juist omdat we al heel lang met veel partners samenwerken en samen met het bedrijfsleven nieuwe methoden en technieken voor crowd management en crowd control ontwikkelen. Zoals meetsensoren en een cameranetwerk om de drukte in de stad continu te monitoren. Dit jaar worden onder de vlag van het Fieldlab alle gegevens en signalen over mensenstromen gecombineerd in één overzichtelijk crowd management dashoard. Dat geeft ons nog beter en sneller inzicht in de bezoekersstromen in de stad en helpt ons actief te sturen op maatregelen om mensen te spreiden.”

Het begint al met de planning

Crowd management rond de Vierdaagsefeesten begint al met de planning en programmering van het evenementenprogramma, weet Ralf van den Heuvel. Bijvoorbeeld door podia voor optredens te spreiden en zeer populaire artiesten gelijktijdig op verschillende plekken te laten optreden. “Dan moeten fans een keuze maken en wordt voorkomen dat mensen massaal in beweging komen van het ene naar het andere podium. Bij de locatiekeuze en de inrichting van de ruimte, maken we ook gebruik van een simulatieprogramma dat in het Fieldlab is ontwikkeld. Daarmee kunnen we ‘voorspellen’ hoe mensenmassa’s zich gedragen tijdens een evenement en hoe dat gedrag verandert als er bijvoorbeeld bepaalde obstakels in de buurt van een podium of in de looproute zijn. Die simulatie is een wezenlijk onderdeel van onze planning. Dankzij dit rekenmodel kunnen we maatregelen om de drukte beheersbaar te houden beter onderbouwen.”

Veiligheidsbeleving

Andere belangrijke innovaties die het fieldlab voor deze editie van de Vierdaagsefeesten heeft opgeleverd, zijn een ‘druktemeter’ en een ‘veigheidsbelevingsapp’. De eerste werkt met een app die bezoekers aan de feesten op hun smartphone kunnen installeren. Gebruikers die de app vrijwillig inschakelen worden dan ‘gemeten’. “Als voldoende mensen de app gebruiken kunnen we goed volgen hoe druk het in bepaalde gebieden is”, licht Ralf van den Heuvel toe. “Dan heb je een soort buienradar die mensenconcentraties laat zien en hoe die zich verplaatsen. De tweede app wordt gebruikt door politiemensen die in het centrum van Nijmegen actief zijn. Hierop kunnen de dienders door middel van een verkeerslichtsysteem met de kleuren groen, geel, oranje en rood hun eigen beleving over de drukte en de veiligheidssituatie doorgeven aan het dashboard. Techniek en mens werken dan mooi samen om het plaatje compleet te maken.”

Fijn en veilig

De gegevens van de druktemeter, belevingsapp, meetsensoren en simulaties van publieksbewegingen worden allemaal geprojecteerd in de 3D-omgeving van de digitale tweelingstad Nijmegen. Met de technische innovaties hebben de organisatie en de overheid volgens Bouwmeister en Van den Heuvel een set krachtige instrumenten in handen om grip te houden op de mensenmassa in Nijmegen en bij te sturen waar nodig. Van de Heuvel: “Zo benutten we technologie-oplossingen maximaal om te waarborgen dat de Vierdaagsemarsen en –feesten een mooi en veilig superevenement blijven. We doen dit experiment ook met het oog op de toekomst. De lessen en ervaringen die we bij deze editie opdoen, kunnen we immers ook weer gebruiken in toekomstige edities van de Vierdaagsefeesten en bij andere grote evenementen.”